-
1 урын үгиләү
=урын үзгиләү не спа́ться на но́вом ме́стешәрәфле урын тоту — занима́ть почётное ме́сто
-
2 урын-вакыт
:урын-вакыт килеше лингв. ме́стно-временно́й паде́ж -
3 урын үзгиләү
-
4 урын
сущ.1) в разн. знач. ме́стоиң биек урын — са́мое высо́кое ме́сто; са́мая высо́кая то́чка
эш урыны — рабо́чее ме́сто
вакыйга булган урын — ме́сто происше́ствия
хикәянең иң кызыклы урыны — са́мое интере́сное ме́сто в расска́зе
авырткан урын — больно́е ме́сто
урын алу — занима́ть ме́сто
бер урыннан икенче урынга күчү — переходи́ть с ме́ста на ме́сто
дүрт урын багаж тапшыру — сдать четы́ре ме́ста багажа́
үз урынына утыру — занима́ть своё ме́сто
беренче урынга чыгу — вы́йти на пе́рвое ме́сто
2) ме́сто, уча́сток, пло́щадьйорт урыны — уча́сток под дом
бакча урыны — ме́сто для са́да
3) ме́стностьтаулы урын — гори́стая ме́стность
таныш урынга килеп чыгу — вы́йти на знако́мую ме́стность
калку урын — возвы́шенная ме́стность
4) перен. ме́сто, положе́ниеҗәмгыятьтә үз урынын табу — найти́ своё ме́сто в о́бществе
5) обычно мн. урыннара) места́матур урыннар — краси́вые места́
б) места́; перифери́яурыннарга хәбәр итү — сообщи́ть на места́
урыннардан килгән делегатлар — делега́ты с мест ( из периферии)
6) разг. до́лжность, ме́сто, постзур урында эшләү — занима́ть высо́кий пост
укытучы урыны — ме́сто учи́теля
җаваплы урын — отве́тственная до́лжность, отве́тственный пост
урынга билгеләү — определи́ть ( назначить) на до́лжность
7) посте́ль, ло́жеурынын җыю — убира́ть посте́ль
урынга яту — лечь в посте́ль
урын җәю — стлать посте́ль
8) перен. основа́ние, причи́на, по́воданы сүгәр өчен урын юк — нет основа́ния его́ руга́ть
икеләнер урын юк — для сомне́ния нет причи́н
урын бирү — уступа́ть/уступи́ть ме́сто
урын хастасы — лежа́чий больно́й
урын хастасы булу — надо́лго слечь
урында эшләү — служи́ть, рабо́тать, состоя́ть на слу́жбе
урыны белән — места́ми
••урын өстенә яту — продолжи́тельно боле́ть
урын тапмау — не находи́ть ме́ста
урын тоту — занима́ть определённое ме́сто (положе́ние)
урыны җәннәттә булсын — ца́рство ему́ небе́сное
урыны килгәндә (чыкканда) — кста́ти, к ме́сту
урынына калу — замеща́ть (кого-л.)
урыныннан алу — освободи́ть от занима́емой до́лжности, снять с рабо́ты
- урын үзгиләүурыныңнан кузгалма! — ни с ме́ста!
- урыны белән -
5 урын-җир
сущ.; собир.посте́ль || посте́льныйурын-җирне җыю — убира́ть посте́ль
урын-җир әйберләре — посте́льные принадле́жности
-
6 урын волаш
обвалиться, обрушиться, упастьОкоп пырдыжым урын волымо деч (воштыр) пече дене пеҥгыдемдыме. Ф. Майоров. Стены окопа, чтобы не обвалились, укрепили плетнём.
Составной глагол. Основное слово:
ураш -
7 урын каяш
Кугу йӱрет деч вара вакшпӱя урын каенат, олык мучко вӱд шарлен улмаш. К. Смирнов. После сильного дождя мельничная запруда прорвалась, вода разлилась по всему лугу.
Составной глагол. Основное слово:
ураш -
8 урын хәстәсе
-
9 урын
место -
10 урын
-
11 урын-вакыт килеше
-
12 урын-җир
постель // постельный -
13 урын
арена; гнездо; местность; место; пост; постель; пространство; пункт; точка; угодье; угол; участок -
14 урын-ер
постель -
15 урын-ер …ы
постельный -
16 урын …ы
постельный -
17 урын алыу
гнездиться; дислокация -
18 урын аулаҡлығы
уединённость места -
19 урын биреү
уступить место -
20 урын булмаҫҡа тейеш
не должно быть места
См. также в других словарях:
Урын — Сложенные на подставке сундуке постельные принадлежности в традиционном башкирском жилище, составляющие важный элемент его интерьера. (Термины российского архитектурного наследия. Плужников В.И., 1995) … Архитектурный словарь
урын — 1. Җир өстендә нәрсә дә булса урнашкан яки урнашырга мөмкин булган өслек, мөйдан. Нәр. б. торган яки булган мәйдан, тирәлек. Нәрсә өчен дә булса билгеләнгән мәйдан, пункт. Яту, утыру өчен билгеләнгән җир, мәйдан 2. Як; җир 3. күпл. Үзәктән читтә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
урын-вакыт килеше — лингв. – да – дә, – та – тә төрләндергеч кушымчасы белән белдерелә һәм кемдә? нәрсәдә? сорауларына җавап бирә торган алтынчы килеш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
урын-җир — Йокы урыны, йокы кирәк яраклары; ятак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
почмак — (ПОЧМАКЛАУ) (ПОЧМАКЛЫ) – 1. Әйбернең ике ягы кисешә торган урын. с. Урам чатындагы 2. Эче куыш әйберләрнең ике стенасы эчке яктан кисешкән урын. с. Шундый урынга урнашкан почмак өстәл 3. Яссы әйбернең ике ягы кисешкән урыны, чите өстәл почмагы 4 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чокыр — I. и. 1. Җирдә казып ясалган урын. Нин. б. максатлар өчен махсус казылган урын, баз 2. Җир өстендә яңгыр яки кар сулары туфракны юып барлыкка китергән озын, текә ярлы тирән урын, тирән иңкүлек; ерынты 3. Артиллерия снаряды, мина яки бомба… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
оя — 1. Кош кортның, җәнлекләрнең ышыкланып яшәү, йомырка салу һәм бала чыгару өчен ясалган, җайлаштырылган яки кеше тарафыннан эшләнгән урыны 2. күч. Яшәгән, торган җир: гаилә, йорт 3. күч. Явыз максатлар белән җыела, туплана торган яшерен урын,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
түр — 1. Өйнең, бүлмәнең ишеккә каршы ягы. Өйнең эчкәреге ягы, хөрмәтле урын (анда гадәттә кунакларны утырталар) 2. Өйнең пөхтәрәк итеп җыештырылган эчке зур бүлмәсе (кухняга, йокы бүлмәсенә каршы куела) 3. с. Түрдәге, ишеккә каршы яктагы, алдагы,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чат — I. и. 1. Ике яки берничә урам кисешкән урын 2. Ике яки берничә юл кушылган яисә кисешкән урын 3. Нин. б. әйбер, корылма, бина янындагы урын, почмак кызыл йорт чатында трамвайдан төште. ЧАТ БАШЫ – Чат, урам кисешкән урын. II. ЧАТ – с. 1. Бөтенләй… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ындыр — 1. Урылган ашлыкны саклау, киптерү, сугу, җилгәрү өчен махсус җайланган урын, корылма 2. диал. Бәрәңге бакчасы ындырдан бер чиләк бәрәңге алып кайтты. ЫНДЫР АРТЫ – 1) Бакчаның аргы башы тирәсендәге урын 2) Гомумән йорт каралтылар артындагы урын.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ышык — 1. Берәр нәрсә белән капланган, күренми торган, нәрсәдән дә булса сакланырлык урын. с. Нәр. б. белән чолганып, капланып алынган ышык урын. Нәр. б. саклау, урнаштыру өчен түбәсе ябулы урын, корылма. с. Җил яңгыр тими торган 2. күч. Кешеләр йөрми… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге